Schemat instalacji Cafe Cvm721m

Cafe Cvm721m to system kontroli i monitorowania dla kawiarni. System ten składa się z czujników temperatury, czujników wilgotności, czujników przepływu ciepła i czujników zużycia energii. Przy pomocy tych czujników, Cafe Cvm721m może zapewnić właścicielom kawiarni wgląd w szczegółowy stan środowiska wewnątrz budynku oraz zużycie energii. System może być łatwo zainstalowany w istniejącym środowisku, dzięki czemu może ona szybko i sprawnie działać bez konieczności przeprowadzania skomplikowanych modernizacji. System Cafe Cvm721m jest w stanie wykrywać wszelkie nieprawidłowości w środowisku, takie jak zmiany temperatury lub wilgotności, a także ostrzegać właścicieli kawiarni o nieprawidłowościach.

Ostatnia aktualizacja: Schemat instalacji Cafe Cvm721m

Trochę późno, ale może jeszcze komuś się przyda.są to materiały z kursu e-learnikgowego z KOWEZiUhttp://www. kno. koweziu. edu. pl/repozytorium-kursow/88-grupa-zawodow-elektryczno-elektroniczno-teleinformatyczna. htmlInstalacje elektryczne

Moduł 6
Schemat montażowy instalacji elektrycznej

1. Symbole graficzne stosowane na schematach instalacji elektrycznych
2. Pojęcie i rodzaje schematów elektrycznych

1. Symbole graficzne stosowane na schematach instalacji elektrycznych
Symbolem graficznym elektrycznym nazywa się znak graficzny oznaczający
obiekt elektryczny lub określający jego podstawowe cechy fizyczne. Wygląd każdego
symbolu graficznego elektronicznego powinien spełniać warunki określone polskimi
normami (PN).
Symbole graficzne różnego rodzaju (znormalizowane do obowiązkowego stosowania, znormalizowane zalecane przez PN oraz spotykane). Wytyczne wykonania symboli i schematów elektrycznych zamieszczono w normie PN-78/E-01245 i PN-82/E01246.
Ze względu na znaczenie symbolu, rozróżnia się symbole graficzne elektryczne:
? przedmiotowe (symbole obiektów),
? uzupełniające (dodatkowy, pomocniczy, wyróżniający), są dodawane do symbolu
ogólnego, efektem jest symbol szczegółowy.
Symbole można podzielić na symbole stosowane do:
a) schematów: symbole ogólne, podstawowe i działowe,
b) planów: symbole uproszczone:
?
plany instalacji wnętrzowych wg PN-83/E-01221,
?
plany linii i sieci wg PN-78/E-01208, PN-81/E-01220,
c) celów informacyjnych - znaki informacyjne na:
?
sprzęcie: PN-83/E-01240, PN-83/E-01247,
?
miernikach: PN-84/E-06501,
?
ostrzegawcze: PN-58/E-08501.
Ze względu na sposób przedstawiania, rozróżnia się symbole jednoliniowe oraz
wieloliniowe. Symbolem kilku przewodów może być jedna linia (przedstawianie jednoliniowe) z oznaczeniem liczby przedmiotów (rys. 1) lub tyle linii, ile jest przewodów,
tzn. każdy przewód jest przedstawiony oddzielną linią (przedstawienie wieloliniowe):

Rys. 6. 1 Symbole jednoliniowe i wieloliniowe
Źródło: Opracowanie własne.

Często spotykanym symbolem rozróżniającym lub uzupełniającym inne są strzałki, rysowane jako element samodzielny lub skojarzony w uzasadniony sposób z innym
symbolem lub jego elementem.
Symbolem końcówki (końcówka z zaciskiem) jest zwykle okrąg, przeważnie nie
jest niezaczerniony, o średnicy 1-2 mm, czasem końcówka jest zakończona wtykiem
(wtyczką) lub gniazdem wtykowym (wtyczkowym) albo listwą zaciskową.
Wymiary i proporcje symboli graficznych elektrycznych
Wg PN-78/E-01245-wymiary nie są znormalizowane
Obowiązuje:
? podobieństwo symboli użytych do symboli w PN (proporcje),
? proporcjonalność grubości linii (max. 3 grubości),
2

? proporcjonalność między bokami prostokąta 2:3,
? konsekwencja w wymiarach symboli w obrębie jednego schematu.
Dozwolone odstępstwa:
? proporcja 2:3 - można zmienić, jeśli trzeba, np. umieścić napis lub symbol uzupełniający,
? grubość linii można zmienić w przypadku:
?
potrzeby wyróżnienia torów głównych,
?
potrzeby wyróżnienia ważności elementu,
?
potrzeby wyróżnienia części obwodu,
?
wymiary symboli można zróżnicować również w celu podkreślenia ważności danego obiektu (PN-78/E-01245-4).
Oznaczenia na rysunkach technicznych elektrycznych
W wielu przypadkach, do opisu symboli graficznych niezbędne okazują się różnego rodzaju oznaczenia:
?
literowe wielkości fizycznych, bezwymiarowych i przyznaków,
?
alfanumeryczne oraz graficzne,
?
kodu literowego obiektów elektrycznych,
?
metody tworzenia oznaczeń identyfikacyjnych,
?
ciągi liczbowe o oznaczeniu E dla wartości znamionowych rezystancji rezystorów i pojemności kondensatorów,
?
przykłady oznaczeń kodowych literowo-cyfrowych do cechowania wartości znamionowych rezystancji i pojemności,
?
barwy oznaczeń kodowych barwnych i odpowiadające im parametry rezystorów stałych,
?
oznaczenia kodowe literowe tolerancji wartości rezystancji i pojemności,
?
oznaczenia kodowe daty produkcji rezystorów i kondensatorów,
?
oznaczenia kodowe literowe barw przewodów,
?
oznaczenia kodowe barw przewodów gołych (szynowych) i izolacji przewodów (kabli, żył),
?
nazwy i oznaczenia przedrostków wielokrotności oraz podwielokrotności,
alfabet grecki.
2. Pojęcie i rodzaje schematów elektrycznych
Schematem elektrycznym (w skrócie schematem) nazywa się rysunek techniczny
przedstawiający, w jaki sposób obiekt lub jego elementy funkcjonalne są współuzależnione i/lub połączone.
Schematy grupy 1 (podstawowe)
Schematy strukturalne (101)
Zawierają symbole elementów funkcjonalnych niezbędne do zrozumienia działania obiektu elektrycznego i połączeń istniejących w rzeczywistości.

3

Schematy funkcjonalne (102)
Zawierają symbole elementów funkcjonalnych, niezbędne - jak w przypadku
schematu strukturalnego (101) - do zrozumienia obiektu elektrycznego i połączeń między nimi, przy czym nie jest konieczne pokazanie ich rozmieszczenia rzeczywistego, natomiast muszą pokazać przebieg procesów zachodzących w poszczególnych elementach
funkcjonalnych.
Schematy grupy 2 (wyjaśniające)
Zadanie - pokazanie wszystkich elementów funkcjonalnych obiektu elektrycznego bez uwzględnienia ich rzeczywistego rozmieszczenia, lecz ze wszystkimi połączeniami między nimi oraz z podaniem punktów przyłączeń, w celu dokładnego wyjaśnienia
działania i przebiegów procesów elektrycznych, z lewa na prawo i/lub z góry na dół.
Schematy zasadnicze (201)
Zadanie - pokazanie i przedstawienie za pomocą symboli (jeśli to możliwe)
wszystkich obiektów, elementów funkcjonalnych, połączeń między nimi i miejsc przyłączeń.
Schematy zastępcze (202)
Zadanie - przedstawienie skomplikowanych układów za pomocą równoważnych
im układów prostszych. Uzyskuje się je ze schematów zasadniczych, w których elementy
funkcjonalne lub ich grupy zastępuje się równoważnymi im układami złożonymi z elementów elektrycznych prostych, np. R, L, C, przedstawionych za pomocą symboli graficznych.
Schematy grupy 3 (wykonawcze)
Zadanie - pokazanie połączeń elektrycznych wszystkich elementów obiektów
przez przedstawienie i opisanie: przewodów, wiązek, kabli, wyprowadzeń, doprowadzeń, końcówek (zacisków), złącz, przepustów itp. Wyróżnia się schematy wykonawcze:
? połączeń wewnętrznych (301),
? połączeń zewnętrznych (302),
? przyłączeń (303).
Schematy połączeń wewnętrznych (301)
Przedstawiają wzajemne położenie wszystkich elementów funkcjonalnych oraz
połączenia między nimi, przy czym zawierają one informacje dotyczące szczegółów konstrukcyjno-wykonawczych, rodzaju przewodów, ich przebiegu, a także miejsca ich wyprowadzenia (zaciski) itp.
Schematy połączeń zewnętrznych (302)
Zawierają symbole elementów funkcjonalnych oraz ich połączeń elektrycznych
w miejscu zainstalowania.
Schematy grupy 4 (plany)
Zadaniem schematów grupy 4 (planów) jest określanie położenia (lokalizowanie)
obiektów lub ich części składowych (również w terenie), lub przedstawienie usytuowania sieci instalacji elektrycznych, a w razie potrzeby także trasy połączeń elektrycznych
(linii, przewodów, kabli itp. ). Rodzaje planów:
? plany rozmieszczenia (obiektów) (401),
? plany instalacji (402),
? plany sieci lub plany linii (403).
Plany rozmieszczenia (401)
Pokazują usytuowanie obiektów elektrycznych lub ich części, na planie architektonicznym.
4

Ulica

3600

Strona przednia

1209

800 x 1960

1100

1000

5180

4 x 1000? 4000

Ulica

1400

5100

Rys. 2 Przykładowy plan rozmieszczenia
Źródło. http://zuig. el. pcz. czest. pl/jackrat/gzk/gzk_2. htm

Plany instalacji (402)
Przedstawiają obiekty elektryczne lub ich części za pomocą symboli ogólnych,
zwanych najczęściej instalacyjnymi, wyjątkowo prostokątów (kwadratów) i obrysów
(konturów).

Rys. 3 Plan instalacji
Źródło: http://zuig. htm

5

Plany sieci i plany linii (403)
Pokazują obiekty i ich elementy oraz połączenia występujące między nimi. Elementy obiektów są przedstawione symbolami ogólnymi i/lub symbolami w postaci prostokątów (kwadratów). 4 Plan sieci
Schematy elektryczne dzieli się na dwie podstawowe grupy:
a) schematy ideowe,
b) schematy wykonawcze (montażowe).
Schemat ideowy prezentuje układ połączeń urządzenia elektrycznego przedstawiając przede wszystkim działanie funkcjonalne układu, bez uwzględniania elementów spełniających funkcje pomocnicze i dodatkowe.
W dokumentach urządzeń sterowniczych i sygnalizacyjnych stosuje się przeważnie trzy podstawowe rodzaje schematów ideowych: a) schemat funkcjonalny, b) schemat zasadniczy oraz c) schemat blokowy. Schemat funkcjonalny określa funkcjonalne
zależności technologiczne lub elektryczne między elementami lub członami układu.
Schemat zasadniczy, zwany również schematem rozwiniętym, przedstawia powiązanie
obwodów głównych z obwodami wtórnymi oraz pokazuje szczegółowe zasady działania
układu elektrycznego. Schemat blokowy, zwany również schematem strukturalnym,
przedstawia w sposób uproszczony funkcjonalne człony układu. Schemat blokowy rysowany jest w postaci bloków i torów sygnałowych bez wnikania w sposób rozwiązywania schematu elektrycznego.

6

Rys. 5 Przykład schematu ideowego

Schemat wykonawczy zwany również schematem montażowym (lub roboczym)
przedstawia graficznie układ połączeń wewnątrz lub na zewnątrz urządzenia. Na schematach wykonawczych wykazuje się konkretne połączenia między aparatami,
z uwzględnieniem przybliżonego, przestrzennego rozmieszczenia tych aparatów.
Zgodnie z ogólnie przyjętą zasadą, symbole należy rysować w stanie:
a) beznapięciowym,
b) w którym dany element nie jest pobudzony przez siłę zewnętrzną, np. nacisk mechaniczny.

7

Rys. 6 Przykład schematu wykonawczego
Ogólne wytyczne sporządzania dokumentacji
Schematy elektryczne układu napędowego, wchodzące w skład dokumentacji, wykonuje się najczęściej na arkuszach o formacie A4 lub wielokrotności A4, które są opisane
(ponumerowane i podzielone na kolumny). W każdej kolumnie jest opisana funkcja danej
części układu. Ułatwia to czytanie schematów oraz identyfikację poszczególnych elementów
wyposażenia elektrycznego, które mogą się znajdować na różnych arkuszach ze względu na
spełniane funkcje. Tak więc, w dokumentacji jest konieczne wprowadzenie odpowiedniej
systematyki opisywania podzespołów, aparatów i elementów składowych, aby łatwo można było je zidentyfikować na różnych schematach. Normy krajowe i międzynarodowe podają kody literowe podzespołów, aparatów, elementów itp., które stosuje się przy opracowywaniu poszczególnych schematów dokumentacji. Jeżeli w danym układzie jest więcej elementów o takiej samej literze, to odróżnia się je cyfrą, która występuje po literze, np. K7
oznacza, że jest to stycznik lub przekaźnik o kolejnym numerze 7. Bardziej złożone schematy elektryczne poprzedza legenda uwzględniająca oznaczenia nieobjęte normami.
Oznaczenia podzespołów
Urządzenia elektryczne, takie jak styczniki i silniki elektryczne, muszą być
w określony sposób oznaczone. Przyjęta symbolika jest pomocna zarówno przy realizacji rozbudowanych połączeń, jak i ewentualnym szukaniu błędów w realizowanym
układzie. Rodzaj urządzenia jest oznaczany dużą literą. Na przykład literą K oznacza się
styczniki lub przekaźniki, literą M silniki elektryczne. Po literze oznaczającej rodzaj
urządzenia wpisuje się liczbę zawierającą od jeden do trzech cyfr. Liczba ta stanowi bieżący numer danego urządzenia, np. symbol K4 oznacza czwarty stycznik w danym ukła8

dzie połączeń. Dokumentacja techniczna jest to zbiór rysunków, objaśnień i różnych dokumentów, które umożliwiają wykonawcy instalacji wykonać ją dokładnie tak, jak to
zdecydował projektant. Dokumentacja techniczna instalacji elektrycznej obejmuje przede wszystkim dwa rodzaje rysunków:
? schematy instalacji,
? plan instalacji.
Wykonuje się je przy użyciu znormalizowanych symboli. Schemat instalacji ma wyjaśnić jej układ funkcjonalny, przedstawia połączenia jej elementów w sposób możliwie prosty i przejrzysty. Schemat instalacji rysuje się jednoliniowo, a tylko w przypadku skomplikowanych i nietypowych połączeń - przedstawia się go wieloliniowo. Plan instalacji jest
podstawowym rysunkiem informacyjnym, jak wykonać instalację. Rysuje się go w ujęciu
topograficznym; na uproszczonym planie poszczególnych kondygnacji budynku, zwykle w
skali 1:100, nanosi się trasy przewodów, rozmieszczenie tablic rozdzielczych, puszek rozgałęźnych, łączników i gniazd wtyczkowych. Podaje się wszelkie informacje niezbędne wykonawcy, np. liczbę, typ, przekrój i sposób ułożenia przewodów (w postaci umownych oznaczeń), sposób wykonania nietypowych szczegółów (w postaci dodatkowych szkiców).
Instalacja elektryczna powinna być tak wykonana, by wystarczyła na co najmniej 25 lat i w tym celu:
? przekrój przyłącza i wlz powinien być dobrany z pewnym nadmiarem,
? wymiary głównych rozdzielnic, szybów, korytek rurek instalacyjnych powinny
być dobrane z nadmiarem,
? dobrze jest zastosować zapasowe, początkowo niewykorzystane rurki i przedziały w korytkach oraz wolne moduły w rozdzielnicach na obwody, bądź instalacje
o których dziś w ogóle nie wiadomo, że będą potrzebne.
Mieszkania o małym poborze mocy są zasilane jednofazowo. Zasilanie trójfazowe
jest potrzebne, jeśli:
? w mieszkaniu jest odbiornik trójfazowy (ogrzewacz pomieszczenia o mocy przekraczającej 2 kW lub inny odbiornik o mocy większej niż 4 kW) i/lub
? pobór mocy przekracza lub w przyszłości może przekraczać 5 kW.
Liczbę obwodów odchodzących z tablicy mieszkaniowej i rozdział obciążenia na
poszczególne obwody ustala się wg. następujących zasad:
1. Podział instalacji na obwody powinien być logiczny; pojedynczy obwód powinien
zasilać jeden odbiornik dużej mocy albo oświetlenie kilku sąsiadujących pomieszczeń, albo gniazda wtyczkowe w sąsiadujących pomieszczeniach, albo
oświetlenie i gniazda w określonych pomieszczeniach. Odbiorniki o dużym poborze mocy (kuchnia elektryczna, pralka z podgrzewaczem wody, zmywarka naczyń, ogrzewacz wody, ogrzewacz pomieszczenia) powinny mieć osobny obwód.
3. Jeden obwód oświetleniowy powinien zasilać nie więcej niż 20 wypustów oświetleniowych.
4. Jeden obwód gniazd wtyczkowych powinien zasilać nie więcej niż 10 gniazd.
5. W mieszkaniu zasilanych trójfazowo obwody jednofazowe powinny być przyłączane w sposób zapewniający równomierne obciążenie faz.
Po rozdzieleniu obciążenia na obwody, dla każdego obwodu trzeba określić właściwe zabezpieczenie i przekrój przewodów.
9

Tabela 6. 1. Oznaczenia stosowane na schematach elektrycznych

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

Bibliografia:
1. Bartodziej G., Kałuża E. : Aparaty i urządzenia elektryczne. Warszawa, WSiP 2000
2. Bastian P., Schuberth G., Spielvogel O., Steil H. -J., Tkotz K., Ziegler K. : Praktyczna
elektrotechnika ogólna. Warszawa, Rea 2010
3. Kotlarski W., Grad J. Warszawa, WSiP 2011
4. Markiewicz H. : Instalacje elektryczne. Warszawa, WNT 2011
5. Musiał E. : Instalacje i urządzenia elektroenergetyczne. Warszawa, WSiP 2005
6. Dobrzański T. : Rysunek techniczny maszynowy. Warszawa, WNT 2005
7. Giełdowski L. : Wymiarowanie, ćwiczenia i zadania rysunkowe. Warszawa, WSiP
1999
8. Lewandowski T. : Rysunek techniczny dla mechaników. Warszawa, WSiP 2004
9. Paprocki K. : Rysunek techniczny. Warszawa, WSiP 1995
10. Praca zbiorowa. : Praktyczna elektrotechnika ogólna. Warszawa, REA 2003
11. Sapiński T. : Czytam rysunek elektryczny. Warszawa, WSiP 1996
12. Waszkiewiczowie E. i S. : Rysunek zawodowy. Warszawa, WSiP 1999
13. Polska Norma PN-IEC 60634 (wieloarkuszowa) Instalacje elektryczne w obiektach budowlanych.
14. Polska Norma PN HD 361 S3:2002 Klasyfikacja przewodów i kabli.

22