Procedury preparatywne i operacyjny podręcznik użytkownika Dell St2210 16 9 Aspect Ratio Flat Panel Monitor

Procedura preparatywna i operacyjny podręcznik użytkownika Dell St2210 16:9 Aspect Ratio Flat Panel Monitor zawiera wszystkie informacje, których potrzebujesz, aby skonfigurować i skorzystać z monitora. Podręcznik zawiera instrukcje dotyczące podłączania i ustawiania monitora, a także informacje na temat korzystania z menu opcji i ustawień. Podręcznik zawiera również informacje na temat instalowania i konfigurowania oprogramowania monitora, a także informacje na temat korzystania z funkcji monitora, w tym ustawienia monitora i funkcje automatycznego wyłączania. Podręcznik użytkownika Dell St2210 16:9 Aspect Ratio Flat Panel Monitor jest dostępny on-line, a także jako część oprogramowania monitora. Użytkownicy mogą skorzystać z informacji w podręczniku, aby uzyskać pełną wiedzę na temat swojego monitora i w pełni wykorzystać jego potencjał.

Ostatnia aktualizacja: Procedury preparatywne i operacyjny podręcznik użytkownika Dell St2210 16 9 Aspect Ratio Flat Panel Monitor

Dlaczego proporcje mają znaczenie?

Współczynnik proporcji opisuje relację pomiędzy szerokością i wysokością obrazu. Ta relacja ma znaczenie, ponieważ zależy od niej ilość miejsca wokół tematu obrazu (lub serii poruszających się obrazów). Jeśli chcesz uchwycić rozmowę między dwiema osobami, format kwadratowy może ująć obie osoby w kadrze, ale nie będzie przedstawiać znacznej części tła za nimi. Format pionowy pozwala uchwycić więcej języka ciała mówiącej osoby, ale spowoduje wycięcie większości (a nawet całości) obrazu drugiej osoby.

Przez większość historii produkcji filmowych reżyserzy preferowali formaty, w których szerokość jest większa od wysokości. Tak zwane formaty panoramiczne mogą zajmować całe pole widzenia, zanurzając widzów w rozległych krajobrazach, wielkich bitwach i wyszukanych przedstawieniach muzycznych. „Mamy dwoje oczu ustawionych obok siebie w poziomie. ” — zauważa Gerry Holtz, montażysta i kolorysta. „Patrząc na świat, widzimy szerzej niż wyżej — bardziej naturalny jest więc szerszy format”.

Typowe proporcje używane w przeszłości

W pierwszych nagraniach filmowych współczynnik proporcji obrazu wynosił 1, 33 (4:3). Wynikało to z dosłownie ręcznego zszywania wielu klatek kliszy fotograficznej o szerokości 35 mm. Te proporcje były używane dla obrazu telewizyjnego od samego początku telewizji aż do ery cyfrowej.

W 1932 r. filmowcy opracowali współczynnik proporcji obrazu 1, 37, który umożliwiał dodanie ścieżki dźwiękowej do krawędzi klatki filmowej. Amerykańska Akademia Sztuki i Wiedzy Filmowej zadeklarowała, że te proporcje będą oficjalnym standardem, dlatego są określane jako format akademii.

W obliczu rozwoju kina powstały filmowe formaty panoramiczne, które miały oferować widzom jeszcze lepsze wrażenia — niedostępne w przypadku odbiorników telewizyjnych. Współczynniki proporcji obrazu 2, 59 (Cinerama), 2, 35 (Cinemascope), 2, 2 (Todd A-O), 2, 76 (MGM 65) i 2, 20 (Super Panavision) zapewniały niezwykle szeroki obraz. Nadawał się on idealnie do opowiadania epickich historii, takich jak Patton, Ben Hur czy Lawrence z Arabii.

Aby zaprezentować te filmy na telewizorach, montażyści musieli stosować technikę „pan and scan”, która polega na obcinaniu krawędzi filmu (które mogły stanowić nawet 50% nagrania), aby uchwycić centrum akcji. Jeśli ważna akcja miała miejsce na krawędzi kadru, montażyści musieli przesunąć obraz do tej krawędzi. Reżyserzy nienawidzili tej praktyki. Sydney Pollack nawet pozwał duńską telewizję za naruszenie spójności artystycznej filmu Trzy dni Kondora. Oczywiste było, że w celu prawidłowego oglądania filmów potrzebne są szersze telewizory. com/is/image/CCProdAuthor/aspect-ratio_P3b_720x350? $pjpeg$&jpegSize=200&wid=720" srcset="data:image/svg+xml;base64, PHN2ZyB4bWxucz0iaHR0cDovL3d3dy53My5vcmcvMjAwMC9zdmciIHdpZHRoPSI3MjAiIGhlaWdodD0iMzUwIj48cmVjdCB3aWR0aD0iNzIwIiBoZWlnaHQ9IjM1MCIgZmlsbC1vcGFjaXR5PSIwIiAvPjwvc3ZnPg==" media="(min-width: 1200px)"/>

Proporcje obrazu HDTV

Telewizja w rozdzielczości High-Definition, opracowana w latach 90., znalazła złoty środek pomiędzy pudełkowatym współczynnikiem 1, 33 a bardzo szerokim 2, 59. Tym złotym środkiem okazał się panoramiczny format telewizji High-Definition ze współczynnikiem proporcji obrazu 1, 78 — popularnie znany jako format 16:9. Ten współczynnik proporcji obrazu pozostaje standardem stosowanym w przypadku treści YouTube i Vimeo. (Wyrażony w pikselach ten format ma proporcje 1920:1080 lub 3840:2160 w przypadku rozdzielczości 4K). Ten popularny współczynnik proporcji jest dostatecznie szeroki, aby uchwycić elementy tła, a jednocześnie wystarczająco wysoki, aby przekazywać emocje i zażyłość między ludźmi. Materiały o najszerszych proporcjach obrazu na telewizorze można oglądać w tak zwanym formacie letterbox (z czarnymi paskami u góry i u dołu). Pozwala on uniknąć przegapienia jakiejkolwiek części akcji, którą zaplanował reżyser. com/is/image/CCProdAuthor/aspect-ratio_P4a_720x350? $pjpeg$&jpegSize=200&wid=720" srcset="data:image/svg+xml;base64, PHN2ZyB4bWxucz0iaHR0cDovL3d3dy53My5vcmcvMjAwMC9zdmciIHdpZHRoPSI3MjAiIGhlaWdodD0iMzUwIj48cmVjdCB3aWR0aD0iNzIwIiBoZWlnaHQ9IjM1MCIgZmlsbC1vcGFjaXR5PSIwIiAvPjwvc3ZnPg==" media="(min-width: 1200px)"/>

Wideo pionowe coraz popularniejsze

W erze smartfonów i mediów społecznościowych, takich jak Facebook i Instagram, proporcje obrazu uległy zmianie na pionowe. Standardowe proporcje obrazu w serwisie Instagram to 1:1 (format kwadratowy). Jest to doskonałe rozwiązanie w przypadku zbliżeń twarzy, ale nie pozwala uchwycić zapierających dech w piersi alpejskich krajobrazów czy zachodów słońca na plaży. com/is/image/CCProdAuthor/aspect-ratio_P5a_720x350? $pjpeg$&jpegSize=200&wid=720" srcset="data:image/svg+xml;base64, PHN2ZyB4bWxucz0iaHR0cDovL3d3dy53My5vcmcvMjAwMC9zdmciIHdpZHRoPSI3MjAiIGhlaWdodD0iMzUwIj48cmVjdCB3aWR0aD0iNzIwIiBoZWlnaHQ9IjM1MCIgZmlsbC1vcGFjaXR5PSIwIiAvPjwvc3ZnPg==" media="(min-width: 1200px)"/>

Obecnie tak wiele osób wyświetla treści wideo na telefonach, że pionowe proporcje obrazu (9:16) zyskały szerszą akceptację. Filmy w pionie nagrywa na swoich telefonach tak wiele osób, że istnieje organizowany co dwa lata w Australii Festiwal Filmów Pionowych.

Niektórzy filmowcy skarżą się na ten trend — szczególnie gdy oznacza oglądanie tego typu zawartości na szerokich ekranach z grubymi polami (pionowymi czarnymi pasami) po obu stronach nagrania — ale inni przyjmują bardziej praktyczne podejście. „To całkiem ciekawe wyzwanie: Jak stworzyć możliwie najlepszą historię w orientacji pionowej. ” — mówi Taylor Kavanaugh, reżyser i producent. „Jeśli wszyscy oglądają różne treści w pionie, dlaczego nie przejść na ten format i nie wykorzystać go w możliwie najlepszy sposób? ”

„Jeśli wszyscy oglądają różne treści w pionie, dlaczego nie przejść na ten format i nie wykorzystać go w możliwie najlepszy sposób? ”

Zgadza się dyrektor kreatywny, Toby Harriman. „Gdy większość treści jest oglądana na Instagramie, należy poważnie pomyśleć o kanale tego typu”.

Dobieranie odpowiednich proporcji dla danego projektu

Czy projekt skupia się na postaciach, czy sceneria gra ważną rolę? „Projekty, w których środowisko odgrywa rolę, w orientacji pionowej nie sprawdzają się tak dobrze, jak w poziomej. ” — mówi Kavanaugh. „Projekty, które w dużej mierze skupiają się na postaciach, wyglądają lepiej w orientacji pionowej”. com/is/image/CCProdAuthor/aspect-ratio_P6a_720x350? $pjpeg$&jpegSize=200&wid=720" srcset="data:image/svg+xml;base64, PHN2ZyB4bWxucz0iaHR0cDovL3d3dy53My5vcmcvMjAwMC9zdmciIHdpZHRoPSI3MjAiIGhlaWdodD0iMzUwIj48cmVjdCB3aWR0aD0iNzIwIiBoZWlnaHQ9IjM1MCIgZmlsbC1vcGFjaXR5PSIwIiAvPjwvc3ZnPg==" media="(min-width: 1200px)"/>

Jeśli nagrywasz wideo reklamowe, spodziewaj się, że będzie trzeba dostarczyć je w różnych formatach. „W erze nowych multimediów bardzo rzadko otrzymujemy prośbę o przygotowanie czegoś tylko w jednym rozmiarze. „Jednym z pierwszych pytań, jakie zadaję w rozmowie z klientem jest «Gdzie ten materiał będzie odtwarzany? ». W 90% przypadków odpowiedzią jest «Wszędzie. Chcemy puszczać to w różnych formatach»”.

Zmienianie proporcji obrazu

Wiele elementów możesz poprawić w postprodukcji. Jeśli nagrywasz film w rozdzielczości 4K lub wyższej, taka rozdzielczość pozwala na wykorzystanie każdego fragmentu kadru. Program Premiere Pro pozwala zmienić proporcje dowolnego wideo przez utworzenie nowej sekwencji, kliknięcie opcji Ustawienia i dostosowanie rozmiaru klatki.

Dbanie o zgodność między różnymi formatami
Istnieje wiele sposobów na zmianę typu formatu. Jeśli masz nagranie w formacie 16:9, ale chcesz pokazać to wideo na telewizorze w proporcjach 4:3, możesz wstawić czarne pasy nad i pod obrazem.

Aby uniknąć tworzenia czarnych pasów, skorzystaj z techniki „pan and scan”. W programie Premiere Pro kliknij opcję Ustawienia i ustaw kadr pionowy sekwencji tak, aby pasował do kadru pionowego nagrania w formacie 16:9. W ten sposób przytniesz krawędzie filmu panoramicznego i zachowasz ważną akcję w mniejszym kadrze. Może być konieczne przesunięcie kadru w lewo lub w prawo.

Problemy zaczynają się wtedy, gdy film zawiera dużo akcji. „Jeśli pracujesz w bardzo dynamicznym środowisku, w którym różne elementy poruszają się, a ten ruch w poziomie jest ważny w kontekście opowiadanej historii, musisz opracować własną strategię, która umożliwi przekazanie wystarczającej ilości informacji w wycinku kadru. Technika „pan and scan” może być czasochłonna, ale jest najprostszym sposobem na rozwiązanie tego problemu. 

Eksperymentowanie z różnymi technikami
Niektórzy filmowcy pracują z wieloma proporcjami obrazu w ramach tego samego projektu. Wes Anderson wykorzystał to we wspaniały sposób w filmie The Grand Budapest Hotel. W większej części filmu reżyser korzysta z formatu akademii, ponieważ historia ma miejsce w latach 30. XX wieku. Następnie zmienia współczynnik proporcji na 2, 35, aby przedstawić akcję z lat 60., a jeszcze później używa współczynnika 1, 85 w celu przedstawienia akcji „współczesnej” z lat 80.

Jeśli filmowcy tacy jak Anderson stanowią dla Ciebie inspirację, spróbuj użyć zmiennych proporcji obrazu we własnych produkcjach. Kiedy importujesz zasoby, program Premiere Pro zachowuje współczynnik proporcji obrazu, proporcje pikseli i wymiary kadru, jeśli jest to możliwe, aby zasób nie wyglądał na przycięty lub zniekształcony. Twórz różne sekwencje i ręczne dostosowuj proporcje obrazu, aby upewnić się, że żaden element nie zostanie przypadkowo wykadrowany.

Informacje o nagrywaniu filmu fabularnego za pomocą telefonu iPhone
Uzyskaj przydatne wskazówki w artykule dotyczącym filmu Mandarynka i innych filmów nagranych przy użyciu telefonów iPhone.

Od filmów fabularnych po dynamiczne materiały typu sizzle reel — przemyśl sposób oglądania wideo, zanim zaczniesz nagrywać. Jeśli wiesz, że większość osób obejrzy materiał na swoich telefonach, możesz uniknąć problemów z montażem, tworząc listę ujęć z myślą o formacie kwadratowym lub pionowym. Jeśli chcesz, aby materiał był wyświetlany w różnych formatach i wyglądał doskonale w każdym z nich, być może część scen trzeba będzie nagrać dwukrotnie przy użyciu innych ujęć. Podobnie jak w przypadku większości kreatywnych decyzji kluczowe jest myślenie z wyprzedzeniem i odpowiadanie na trudne pytania: Który format najlepiej pasuje do sposobu, w jaki większość osób obejrzy ten projekt? Który format przysłuży się najlepiej scenariuszowi? Czy możesz uzyskać spójność między tymi formatami?

Format obrazu – wymiary wyświetlanego obrazu wyrażone ilorazem jego długości do wysokości (zazwyczaj przedstawione jako x:y lub x×y, przy czym symbol oddzielający wartości, dwukropek lub znak mnożenia, czytane są jako na). Obecnie najpopularniejszymi formatami obrazu są, anamorfotyczny standard kinowy 2, 39:1^[a], tradycyjny 4:3 (1, 33:1) stosowany powszechnie w telewizji, oraz jego następca 16:9 (1, 78:1), wykorzystywany także w telewizji wysokiej rozdzielczości HDTV i telewizji cyfrowej. Wszystkie powyższe formaty stanowią część specyfikacji standardu kompresji obrazu MPEG-2, który jest wykorzystywany do zapisu na nośnikach DVD. Ostatnia z wymienionych proporcji stała się standardowym formatem w najnowszych technologiach zapisu optycznego Blu-ray i HD DVD, będąc kompromisem pomiędzy dwoma najpopularniejszymi standardami wyświetlania panoramicznego obrazu kinowego: europejskiego 1, 66:1 i wykorzystywanego w Stanach Zjednoczonych, oraz Wielkiej Brytanii 1, 85:1.

Proporcje obrazu kinowego i telewizyjnego[edytuj | edytuj kod]

Porównanie trzech najpopularniejszych formatów obrazu o tej samej przekątnej (wpisane w czarny okrąg). Najszerszy i najniższy prostokąt (niebieski 2, 39:1), oraz środkowy (zielony 16:9) są najpopularniejszymi formatami obrazu kinowego. Najbardziej zbliżony do kwadratu (czerwony 4:3) jest standardowym formatem wykorzystywanym w telewizji.

Ograniczenia praktyczne[edytuj | edytuj kod]

Wymiary obrazu filmowego są ograniczone fizycznymi wymiarami klatki filmowej mieszczącej się pomiędzy perforacjami taśmy. Uniwersalnym standardem opracowanym przez Williama Dicksona i Thomasa Edisona w 1892 jest taśma filmowa szerokości 35 mm z klatką o wysokości czterech otworów perforacji. Chociaż faktyczna szerokość taśmy to 35 mm (1, 38 cala), to przestrzeń pomiędzy perforacjami wynosi od 18, 67 do 24, 89 mm (0, 735 cala do 0, 980 cala)^[1]. Ponadto obszar przeznaczony na zapisaną optycznie ścieżkę dźwiękową dodatkowo ogranicza powierzchnię klatki. Aby obraz pozostał wyraźnie szerszy niż jego wysokość, podobny do naturalnego sposobu widzenia człowieka opracowano format akademii o wymiarach klatki 22×16 mm.

Terminologia[edytuj | edytuj kod]

W przemyśle filmowym przyjęto, że wartością jednostkową będzie wysokość obrazu. Anamorfotyczny obraz jest 2, 40 raza szerszy niż wynosi jego wysokość, dlatego określa się go jako 2, 40:1 lub prościej 2, 40 (czytaj: dwa czterdzieści). Najpopularniejszymi amerykańskimi standardami projekcji są 1, 85:1 i 2, 40:1, natomiast w Europie wykorzystuje się projekcję panoramiczną standardu 1, 66:1. Do lat 50. XX wieku standardem kinowym był obraz o proporcjach 1, 33:1, kiedy to w amerykańskich kinach zdecydowano się wprowadzić szerszy obraz formatu 1, 85:1.

Standardy kamer filmowych[edytuj | edytuj kod]

Mimo utraty powierzchni klatki na ścieżkę dźwiękową i perforację, w celu zapewnienia panoramicznego obrazu wysokiej jakości opracowano wiele alternatywnych rozwiązań projekcji. Jednym z ciekawszych był system VistaVision, który wykorzystywał standardową taśmę filmową 35 mm, ale przesuwającą się w poziomie, w taki sposób, że perforacja nie ograniczała szerokości klatki i pozwalała na rejestrację obrazu o znacznie lepszej jakości. Proporcje obrazu VistaVision wynosiły 1, 5:1, ale ze względu na ogólnie przyjęty ówcześnie standard 1, 85:1 konieczne było zamaskowanie górnego i dolnego fragmentu klatki, oraz późniejsza optyczna konwersja w celu wykonania kopii projekcyjnej na standardowej taśmie 35 mm z czterema otworami perforacji na klatkę. W latach 70. na krótko system ten reaktywowała wytwórnia Lucasfilm i wykorzystała do kręcenia efektów specjalnych do serii Gwiezdne wojny. Większa powierzchnia klatki systemu VistaVision pozwoliła na uniknięcie zbytniej straty jakości przy konwersji na kopie projekcyjne. Wraz z wprowadzeniem znacznie lepszych negatywów 35 mm o standardowej czterootworowej wysokości klatki charakteryzujących się mniejszym ziarnem, oraz pojawieniem się lepszych kamer i optyki, system ten stał się przestarzały i obecnie nie jest wykorzystywany. Poziomy przesuw taśmy, ale o szerokości 70 mm jest obecnie wykorzystywany w kinematografii IMAX.

Do produkcji telewizyjnej najczęściej wykorzystuje się znacznie tańszy materiał światłoczuły standardu Super 16 o szerokości 16 mm. Proporcje obrazu uzyskiwane na tym materiale są bliskie telewizyjnym 16:9^[b], a ponieważ film taki jest zazwyczaj przeznaczony nie do bezpośredniej projekcji, ale do przeniesienia na inne nośniki, coraz częściej cyfrowe, nie jest konieczny zapis na taśmie ścieżki dźwiękowej, co pozwala zaoszczędzić powierzchnię klatki.

Współczesne formaty obrazu[edytuj | edytuj kod]

Pięć standardowych formatów obrazu wraz z odpowiadającymi im rozdzielczościami uwidoczniono na przekątnych: 16:9, 16:10, 3:2, 4:3 i 5:4

Standard 4:3[edytuj | edytuj kod]

Obraz o proporcjach 4:3 jest standardowym formatem telewizyjnym wykorzystywanym od początku epoki telewizji, oraz w wielu monitorach komputerowych. Standard 4:3 został zdefiniowany przez Amerykańską Akademię Sztuki i Wiedzy Filmowej wraz z pojawieniem się optycznego zapisu ścieżki dźwiękowej na taśmie filmowej. Poprzez adaptację istniejącego standardu do swoich potrzeb, telewizja mogła z powodzeniem wyświetlać filmy kinowe zapisane wcześniej (w latach 40. i 50. ) w tych samych proporcjach. Ze względu na spadek widowni kin wytwórnie Hollywoodzkie zdecydowały się na wprowadzenie nowego standardu obrazu panoramicznego o wspomnianych wyżej proporcjach 1, 85:1, co pozwoliło całkowicie odciąć się od formatu telewizyjnego.

Standard 16:9[edytuj | edytuj kod]

16:9 (czytaj: szesnaście na dziewięć) to międzynarodowy standard obrazu dla telewizji wysokiej rozdzielczości HDTV wykorzystywanej w Australii, Japonii, Kanadzie i Stanach Zjednoczonych, oraz w Europie w transmisjach satelitarnych, oraz telewizji panoramicznej standardowej rozdzielczości (EDTV) i PAL-plus od lat 80 XX w. Japonia wykorzystywała pierwszy system telewizji wysokiej rozdzielczości Super Hi-Vision o proporcjach obrazu 5:3, ale po wprowadzeniu międzynarodowego standardu 16:9 dostosowała go do tych wymagań, rozszerzając obraz do formatu 5⅓:3 (czyli 16:9). Wiele współcześnie produkowanych kamer wideo posiada możliwość zapisu cyfrowego obrazu anamorfotycznego do późniejszego zapisu na DVD. Tak zarejestrowany obraz jest kompresowany do proporcji 4:3 i w przypadku, gdy odbiornik telewizyjny posiada możliwość odtworzenia takiego zapisu jest on dekompresowany i rozciągany do formatu 16:9. W przeciwnym wypadku odtwarzacz DVD redukuje liczbę linii obrazu, zmniejszając jego wysokość oraz dodając u góry i z dołu czarne pasy. Szersze formaty kinowe takie jak 1, 85:1 i 2, 40:1^[a] są dostosowane do zapisu w standardzie 16:9 poprzez dodanie czarnych pasów do obrazu już w procesie zapisu na DVD.

Porównanie wizualne proporcji obrazu[edytuj | edytuj kod]

Dwa obrazy o różnych proporcjach i tej samej wielkości (liczbie pixeli):

4:3 (1, 33:1)
16:9 (1, 78:1)

Poprzednie i współczesne proporcje obrazu[edytuj | edytuj kod]

• 1, 19:1: Movietone – wczesny standard zapisu filmu dźwiękowego na taśmie 35 mm wykorzystywany od końca lat 20. do początku 30. XX wieku, głównie w Europie. Zapis optyczny ścieżki dźwiękowej redukował jej szerokość z 1, 33 do 1, 19. W celu zachowania formatu akademii (1, 37:1) stosowano grubsze linie międzyklatkowe. Przykładem filmów zrealizowanych w tym formacie obrazu są pierwsze filmy dźwiękowe Fritza Langa: M – Morderca i Testament doktora Mabuse. Format ten jest z grubsza taki sam jak wykorzystywany we współczesnych filmach anamorfotycznych.
• 1, 25:1: Powszechnie wykorzystywana rozdzielczość ekranów komputerowych 1280×1024, będąca natywnym formatem obrazu wielu monitorów LCD. Także format fotografii filmowych 4×5. Pierwszy brytyjski system telewizji analogowej typu 405 line pracował w tym formacie od jego powstania w latach 30. do około 1950 roku, gdy zmieniono proporcje obrazu na powszechniejsze 4:3.
• 1, 33:1: Oryginalny format zapisywanego na taśmie 35 mm filmu niemego. Jako 4:3 powszechny w transmisjach telewizyjnych i do zapisu obrazu np. na magnetowidach. Także standardowy format obrazu dla IMAX i kompresji obrazu MPEG-2.
• 1, 37:1: pełnoekranowy standard zapisu filmu dźwiękowego na taśmie 35 mm, bardzo popularny pomiędzy 1932 i 1953. Oficjalnie przyjęty jako format akademii w 1932 przez AMPAS. Obecnie rzadko używany. Również standardowy format obrazu zapisanego na taśmach szerokości 16 mm.
• 1, 43:1: Format filmów IMAX zapisanych na taśmach 70 mm z przesuwem poziomym.
• 1, 5:1: Bardziej znany jako format 3:2 wykorzystywany w fotografii małoobrazkowej dla filmów 35 mm. Także szerokoekranowy format obrazu wykorzystywany w wyświetlaczach laptopów PowerBook G4 wytwórni Apple Inc. , o przekątnej 15, 2 cala i rozdzielczości 1440×960. Telefon multimedialny iPhone tejże firmy również posiada ekran o proporcjach 1, 5:1.
• 1, 56:1: Szerokoekranowy format 14:9. Najczęściej wykorzystywany do produkcji reklam jako pośredni pomiędzy dwoma najpopularniejszymi formatami telewizyjnymi: standardowym 4:3 (12:9) i szerokoekranowym 16:9, głównie jeśli produkcja taka ma być emitowana na obu typach ekranów. Po konwersji do formatu 16:9 tylko niewielka część obrazu ulega stracie, a przy prezentacji na ekranach o proporcjach 4:3 występują bardzo wąskie czarne pasy.
• 1, 6:1: Format komputerowych ekranów panoramicznych popularnie znany jako 16:10. Wykorzystywany w systemach o rozdzielczościach WSXGA, WSXGA+ i WUXGA. Ten format obrazu został wybrany jako standardowy dla wielu modeli monitorów komputerowych ze względu na możliwość jednoczesnej prezentacji dwóch stron tekstu ułożonych obok siebie.
• 1, 66:1: Europejski format panoramiczny dla taśm filmowych 35 mm i Super 16 mm. Inne określenia tego formatu to 5:3 (czasami również jako 1, 67).
• 1, 75:1: Wczesny format panoramiczny dla taśm 35 mm wykorzystywany głównie przez wytwórnię Metro-Goldwyn-Mayer, obecnie nieużywany.
• 1, 78:1: Format panoramicznego obrazu wideo znany jako 16:9, wykorzystywany przez telewizję wysokiej rozdzielczości HDTV i jako jeden z trzech standardów dla kompresji obrazu MPEG-2.
• 1, 85:1: Amerykański i brytyjski format panoramicznego obrazu kinowego odtwarzanego z taśm 35 mm. Wysokość klatki wynosiła około trzech otworów perforacji co umożliwiło produkcję kopii na taśmach z poczwórną lub oszczędniejszą potrójną perforacją.
• 2:1: Format panoramiczny wykorzystywany w latach 50. i na początku 60. przez Universal-International i Paramount Pictures dla filmów wyprodukowanych w technologii VistaVision. Wykorzystywany także jako jedna z odmian anamorfotycznego systemu projekcji SuperScope. Format ten wykorzystano do wydania na DVD filmu Czas apokalipsy.
• 2, 2:1: Format zapisu na taśmie 70 mm obrazu panoramicznego o bardzo wysokiej rozdzielczości. Opracowany dla standardu Todd-AO w latach 50. Format 2, 21:1 wchodzi w skład specyfikacji MPEG-2, ale nie jest używany.
• 2, 35:1: Anamorfotyczny format zapisu na taśmie 35 mm wykorzystywany do 1970 roku w systemach CinemaScope (Scope) i wczesnej odmianie Panavision. Anamorfotyczny format obrazu uległ nieznacznym zmianom na przestrzeni lat, dlatego obecnie używany obraz tego typu ma proporcje 2, 39:1^[a], chociaż nadal, głównie ze względu na przyzwyczajenie, bardzo często jest nazywany po staremu jako 2, 35.
• 2, 39:1: Anamorfotyczny format zapisu na taśmach 35 mm stosowany po roku 1970. Czasami wartość ta jest zaokrąglana do 2, 40^[a]. Bardzo często jednoznaczny z napisem w czołówce filmu Filmed in Panavision lub Scope.
• 2, 55:1: Oryginalny format obrazu systemu CinemaScope przed dodaniem optycznej ścieżki dźwiękowej. Także standardowe proporcje formatu CinemaScope 55.
• 2, 59:1: Proporcje obrazu systemu Cinerama polegającego na jednoczesnej projekcji trzech obrazów z trzech projektorów na specjalnym zaokrąglonym ekranie.
• 2, 76:1: Zapis obrazu w systemie MGM Camera 65 na taśmie szerokości 65 mm i z optyką anamorfotyczną ściskająca obraz 1, 25 razy. Wykorzystana w bardzo niewielu produkcjach filmowych pomiędzy 1956 i 1964 rokiem, takich jak Ben-Hur z 1959. Format ten został wskrzeszony w 2016 dzięki filmowi Quentina Tarantino „Nienawistna ósemka”, który został nakrecony przy użyciu systemu Ultra Panavision 70. ^[2]
• 4:1: Format systemu Polyvision, z trzema projektorami 35 mm wyświetlającymi obok siebie obrazy o proporcjach 1, 33:1. Wykorzystany tylko w jednym filmie w reżyserii Abla Gance’a pt. Napoleon z 1927 roku.

Aspect ratio releases[edytuj | edytuj kod]

Format oryginalny[edytuj | edytuj kod]

Format oryginalny określany angielskim terminem Original Aspect Ratio lub w skrócie OAR odnosi się do produkcji przeznaczonych do odtwarzania na urządzeniach kina domowego. Termin ten informuje, że zapisany na nośniku cyfrowym obraz ma takie same proporcje jak wersja oryginalna przeznaczona do emisji kinowej. Przykładowo film Ridleya Scotta zatytułowany Gladiator został nakręcony w formacie 2, 39:1 na taśmie filmowej Super 35 mm i w tym samym formacie wyświetlany zarówno w kinie, jak i telewizji. Zrezygnowano z maskowania obrazu w celu jego przystosowania do emisji w proporcjach telewizyjnych 1, 33:1. W rzeczywistości film może być kręcony na materiałach wielu różnych typów, ale dystrybuowany w konkretnym formacie zamierzonym przez jego twórców, dlatego bardziej adekwatnym terminem jest format zamierzony (ang. Intended Aspect Ratio w skrócie IAR), który jest jednak rzadziej używany.

Format zmodyfikowany[edytuj | edytuj kod]

Tak jak format oryginalny, także format zmodyfikowany odnosi się do filmów produkowanych na nośnikach cyfrowych i przeznaczonych do odtwarzania w domu. Termin ten, po angielsku Modified Aspect Ratio lub w skrócie MAR, określa w jaki sposób lub do jakich rozmiarów został zmodyfikowany film w porównaniu do oryginału. Najczęściej spotykaną modyfikacją jest zmiana do formatu telewizyjnego 1, 33:1 (4:3) wykorzystywanego także do zapisu na kasetach VHS lub nowszego panoramicznego 1, 78:1 (16:9). Modyfikację formatu uzyskuje się na dwa sposoby, technikami Pan & scan lub otwartej przysłony (open matte). Technika otwartej przysłony polega na rozszerzeniu obrazu w porównaniu do kinowego, który był maskowany przysłoną na projektorze w celu uzyskania obrazu panoramicznego. Metoda ta mogła być stosowana tylko do filmów zapisanych pierwotnie na taśmie w formacie akademii (1, 37:1) lub innych niepanoramicznych standardów. Z kolei pan and scan to metoda modyfikacji filmów panoramicznych do wyświetlania na telewizorach 4:3 poprzez powtórne zgrywanie materiału wyświetlanego na ekranie w taki sposób, aby centrum akcji znajdowało się w polu widzenia kamery docelowego standardu.

Format obrazu a jego powierzchnia[edytuj | edytuj kod]

Format obrazu ma decydujące znaczenie dla jego powierzchni. Przy tej samej przekątnej obrazu jego powierzchnia zmniejsza się wraz ze zwiększaniem stosunku proporcji długości do wysokości. Zasadę przybliża poniższa tabela, gdzie:

• pokrycie powierzchni oznacza ile procent powierzchni ma dany format względem obrazu formatu 5:4 (najmniej panoramiczny format) przy tej samej przekątnej
• pokrycie przekątnej oznacza ile procent musi wynosić przekątna ekranu by mieć tą samą powierzchnię względem obrazu formatu 5:4

FormatZastosowaniePokrycie powierzchniPokrycie przekątnej1, 25:1 (5:4)SXGA100, 0%1, 33:1 (4:3)PAL98, 4%100, 8%1, 5:1 (3:2)NTSC94, 6%102, 8%1, 6:1 (16:10)CGA, WSXGA+92, 1%104, 2%1, 78:1 (16:9)HDTV87, 6%106, 8%1, 85:1kino panoramiczne85, 8%108, 0%2, 39:173, 0%117, 0%

Niedogodności[edytuj | edytuj kod]

Wielość formatów wyświetlania obrazu jest niewygodna tak dla producentów filmów, jak i oglądających ich widzów, a także dla nadawców telewizyjnych. Prezentowanie filmu w innym formacie niż był wyprodukowany nie jest korzystne ze względu na utratę części obrazu poprzez jego obcięcie na bokach, lub z góry i dołu, ewentualnie rozciągnięcie na szerokość dostępnego ekranu co zakłóca proporcję sceny. Emisja filmów w telewizji przy obecności starszego (4:3) i nowszego (16:9) standardu wyświetlania powoduje konieczność wyboru takiego formatu, aby był on poprawnie wyświetlany na obu typach odbiorników.

W obu systemach kodowania obrazu telewizyjnego, zarówno PAL, jak i NTSC przewidziano przesyłanie sygnałów impulsowych informujących w jakim formacie jest emitowany obraz^[3]. Impulsy te są rozpoznawane przez nowoczesne odbiorniki, pozwalając na automatyczne przełączenie ich w tryb odbioru formatu 16:9 natychmiast po pojawieniu się sygnału nadawanego w ten sposób. Również w złączu SCART jeden z przewodów odpowiada za przełączanie standardów wyświetlania obrazu przesyłanego z zewnętrznego odtwarzacza.

Format obrazu kinowego nie jest podyktowany ograniczeniami technicznymi technologii ani medium przenoszenia, a jedynie zawartością filmu. Na początku ery kinematografii niektórzy reżyserzy, tacy jak David W. Griffith, zmieniali format wyświetlanego filmu w trakcie projekcji. W filmie Nietolerancja zabieg ten zastosowano w scenie upadku postaci z wysokiego muru, jednocześnie zmieniając format obrazu na węższy co dodatkowo spotęgowało dramatyzm sceny upadku z wysokości. Obecnie twórcy filmowi są zmuszeni do takiego komponowania ujęcia, aby główna akcja znajdowała się w pobliżu centrum klatki, jako kompromis między zamierzonym formatem filmu a przyszłym jego modyfikacjom zależnym od sposobu wyświetlania.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

1. ↑ ^{a b c d} Format obrazu 2, 39:1 bardzo często jest określany wartością zaokrągloną 2, 40:1, oraz wciąż nieprawidłowo jako 2, 35:1 (ostatnia z tych wartości była uważana za standardową do momentu zmiany formatu standardowego, który dokonał się w 1970 roku decyzją SMPTE).
2. ↑ Natywna proporcja obrazu zapisanego na materiale Super 16 to 1, 66:1, podczas gdy 16:9 to 1, 78:1.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Stephen H. Burum – American Cinematographer Manual (wydanie 9). ASC Press (2004). ISBN 0-935578-24-2.

↑ https://www. com/title/tt3460252/technical

↑ Norma ITU-R BT. 1119-1 o sygnalizacji transmisji panoramicznej.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

• Amerykańska witryna promująca emisję obrazu w standardach Letterbox i Widescreen.
• American Widescreen Museum – Amerykańskie muzeum filmu panoramicznego. Dostęp 13 czerwca 2006. (ang. )
• Martin Hart – Widescreen museum Of Apertures and Aspect Ratios (2000). Dostęp 13 czerwca 2006. )
• Wyjaśnienie problemu zmiany formatu obrazu: Część 1 Część 2 (ang. )
• Opis kodów transmisji obrazu w różnych formatach dla potrzeb telewizji (ang. )
• Wykaz filmów DVD w poszczególnych formatach w witrynie IMDb. com. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-06-24)]. (ang. )
• Biuletyn techniczny z wyjaśnieniem różnic w formatach obrazu. (ang. )
• Decyzja Rady Europejskiej 22 lipca 1993 o wprowadzeniu formatu telewizyjnego 16:9 w Unii. )